Konu: Ynt: Osmanlı Kadırgası

sozdil Nickli Üyeden Alıntı

Muhteşem gözüküyor ellerinize sağlık şahane olmuş. Ben yeni üyeniz selim özdil.
Çocukluğumda HIZIR REİS diye bir çizgi roman vardı, sanıyorum 4-5 cilt falandı, orada hızır reis küçük gemileri ile dev gibi kalyonlarla savaşırdı hatta bir gülle ile kolu yaralanır, kolunu gemide balta ile keserler ve kızgın yağa batırırlardı. Çok hatırlamıyorum ama o çizgi romandaki kadırgalar sanki böyle değildi. Istanbul gemi müzesinde sergilenen amiral gemisi, bazı tablolarda sergilenen kadırgalar da böyle ama preveze savaşı tablosundaki gemi chebec'e çok benziyor dolayısı ile kadırga bir 16.YY chebec'i olabilir mi?
http://forums.airbase.ru/2007/09/t57...-korablej.html
Yukarıdaki linkde bir galera (galley) model planı göreceksiniz, Kadırga bir galeramıdır?
Daniel Dusek sitesi ilk bulduğum gemi modeli planı sitelerindendi, sitesinde "la real" diye bir gemi planı vardı, hiç sevmemiştim gemiyi, kırkayak gibi bir gemi demiştim kendi kendime, sonra istanbul müzesindeki kadırga resmini gördüm, neredeyse aynısı idi, la real'in kadırga olduğuna inanırsam çok bozulacağım, daha da çok chebec'i kadırga diye düşünüp haftalardır otokedde çizdiğime bozulacağım.
Bence uzman birisi, her ikisi de kadırgadır derse iyi olacak herhalde.
Saygılarımla

Selim Bey Merhabalar ;

İzniniz ile kadırgalar hakkında bir iki şey söylemek istiyorum.

İstanbul Deniz Müzesinde şu anda duran Kadırga kalıntıları, dünya üzerinde bilinen tek kalıntılar. Maalesef hangi tarihte ve hangi ulus tarafından yapıldığı da bilinmeyenler arasında. Aynı şekilde Sn. Ata Nutku değerli çalışmaları bulunuyor. Araştırmanızı tavsiye ederim.

Kadırga'ların Chebec'lere benzediğinden bahsetmişsiniz ancak bu görüşünüze katılmıyorum. Baktığınız zaman gemiler arasında çok ciddi form farklılıkları rahatlıkla seçilebiliyor. En önemli özellik olarak Kadırgalarda ana hareket mekanizması kürek iken Chebec'te ( Xebeck, xebeque, Chabec, Chébec, Sunbeki.. Hepsi aynı tip gemiler. ) ana hareket mekanizması tamamen yelken olarak görülebiliyor. Chebec'in kökenlerinin Araplara dayandığını göz önünde bulundurursak bence bu aşamada ilk sorunuzun cevabı, Hayır.

Biliyorsunuz, o dönemlerde korsancılık çok fazla yaygındı. Çeşitli ülkelerden yağma yolu ile elde edilen gemilerden esinlenmesi ve milletler arasındaki ( özellikle Akdeniz bölgesi ) tersanecilik anlayışındaki etkilenmeler bahsettiğiniz gibi benzerliklere yol açabilir. Aynı şekilde tersanelerde yapılan yeni gemilerde kullanılan malzeme ve donanımların bir kısmınında, eski - hurda gemilerde bulunan sağlam parçaları olduğunu göz önünde bulundurursak benzerlik olması çok normal. Dolayısı ile evet, " La Real, La Dracene, Chapman, La Fleur De Lis " dönemin kullanılan kadırgalarına birer örnek.

Bu arada Sn. Murat Şahbaz'ın bir makalesinde okuduğum bir yazı ise aynen şöyle demektedir ;

" Venedik, denizlerde en çok savaşılan ve etkileşime girilen millettir. Preveze Deniz Savaşı'nda ise kadırgalarının benzerliklerinin yanında en önemli göze çarpan unsur ise Barbaros'un kadırgasında bulunan topların ağırlığı ve menzil uzunluğudur.. "

Yine konuyla ilgili olarak aşağıda bulunan iki dökümana göz atmanızı şiddetle tavsiye ederim.

https://rapidshare.com/files/4141425930/Downloads.rar

Bir tanesi Prof. Ata Nutku'nun kadırgalar hakkında yazmış olduğu kitap, bir diğeri ise Gerard Delacroix'e ait model ile ilgili önemli bilgileri içeriyor.

Sonuç olarak uzman değilim ama araştırdığım, okuduğum ve gördüğüm kadarıyla şunu çok net söyleyebilirim ki, üzgünüm maalesef Chebec bir kadırga değil.

deneme

Buğra beye teşekkür ediyorum verdiği bilgilerin ve bağlantıların bayağı faydası oldu.
Biraz forum ve bilgisayar özürüm vardır, resmi birkaçgündür ancak yükleyebildim. (bir önceki mesaj) Resim bir fransız veya belçika müze sitesinden indirilmiştir, telif hakkı yoktur zaten yollayabilmek için çözünürlüğünü çok düşürdüm. Bu resimde bir chebec ve bir galley görüyorsunuz, her ikisi de toplar için fazladan güverte ile donatılmış. Bir kitap var internette buldum, adını tam hatırlamıyorum, osmanlıda yelken veya benzeri bir eser, yazarı da bizden biri, imkanım olduğunda alıp okuyacağım. Ben kendi tarihini yazanlara şüphe ile bakarım, hala tarihçilerimizin yazdığı, fatih sultan mehmetin bir gecede 80 gemiyi nasıl karadan yürüttüğünü merak ediyorum.
Affınıza sığınarak hikayemi söylemek istiyorum.
Ben osmanlıların 16 ve 17. yy'larda savaş gemisi sanayisi olduğunu, hatta 15.yy sonlarına kadar yelkenli gemisi bile olduğunu zannetmiyorum. Barbaros ve kardeşleri akdenizde korsandırlar, yavuz sultan selimin desteğini almak için ele geçirdikleri bir gemiyi hediye ederler ve barbaros tunusu ele geçirir ve italyan venedik ve cenevizlilere mukayyet olmak için cezayire yerleşir. Aslında yavuz sultan selim bu korsanları akdenizde taşaron deniz kuvveti olarak kullanmayı planlamaktadır, barbarosun hediye gemisi de onun cevabıdır.
"chebec" arapçada sanıyorum küçük gemi demek, ve bu kuzey afrikaya has, özelliği de 19.yy kadar yaşamış ve zaman içerisinde çok az değişiklik geçirmiş, osmanlı donanmasında da var olan bir gemi. Barbaros, şebekleri savaş için geliştirir, sadece korsanlara kürek çektirir, kürekçi sayısını azaltır, yelkenleri büyütür ve toplar için ek güverte koyar. Leventlere biz denizci deriz, aslında leventler barbarosun korsanlarıdır. Şebekler ve galetalar küçük narin ve hafif oldukları için bana göre büyük top taşıyamazlar, büyük top ateşleme esnasında bu gemilere hasar verir, ve ambarlar büyük top için mühimmat taşıyamayacak kadar küçüktür.
Ele geçirdiğimiz, sipariş vererek ve akdenizli usta kullanarak yaptırdığımız galetalara "kadırga" adını koymuşsak buna birşey diyemeyeceğim, bu zaten bizim gemimiz değildir. Ben hala hızırın bir zaman tüccar gemisi olarak kullandığı kuzey afrika yapımı "şebekler"i başarılı savaş gemilerine çevirdiği şekle "16.YY kadırgamız" demek gönlümden geçiyor. Bu nedenle ben hala kendi KADIRGA planınımı çizmeye devam ediyorum.
Yazdıklarımı bilerek mi yazdım, kesinlikle hayır, çünkü kanıtı yok. Neyse konu biryerlere gelmezse ben de çizdğim planın adını "korsan kadırgası" koyarım.
Hepinize saygılarımla.

Verdiğiniz bilgiler çok değerli Selim bey.Daha önce duymadığım ve haliyle bilmediğim bilgilerdi.

Bir anda farkettim, başka kadırga konuları da varmış, ben burayı tek kadırga konusu zannetmiştim. Ben burada muhteşem gemiyi yapan cengiz beyden, kişisel düşüncelerimi eserini sergilediği yerde ortaya koyduğum için özür diliyor ve burada konuyu kapatıyorum, umarım beni affeder.
Saygılarımla

Ben tekrar tekrar cengiz beyden forum bilgisizliğim nedeni ile muhteşem eserini sergilediği yerde kadırga ile ilgili yorum yaparak eserini kirlettğim için özür diliyorum.
Konuyu açmayı başarırsam, konuya burada devam edebiliriz.
Konu kadırganın nasıl bir gemi olduğudur. Kadırga istanbul deniz müzesinde sergilenen gemi midir, yoksa biz kendimizi fatih sultan mehmetin önceden hazırlık yapmadan, ani bir kararla bir gecede 80 gemiyi karadan yürüttüğüne inandırdığımız gibi bir konu mudur.

Bu preveze savaşı resiminde ön planda bir şebek (chebec) ve hemen arkasında bir galeta (galley) göreceksiniz. Sol arkada batan bir galeta, sağ arka tarafta ise batan bir kalyon (gelleon) var, ve kaynaklar bizim prevezede gemi kaybımız olmadığını söyler. Bu resim 1860 senesinde yapılmış ve aldığım yerdeki (wiki) kayda göre istanbul deniz müzesinde sergileniyor. Şebeğin üzerinde osmanlılar, galetanın üzerinde hıristiyanlar görülebilir. Resimde çelişkili görüntüler var ama ben bu resmin kadırganın ne olduğu hakkında bir gösterge olduğunu düşünüyorum

hasbelkader bende bir tane kadırga yaptım.sancak ve flama lazım olan varsa yardımcı olurum.

buda yaptığım kadırga.

Sayın Özbekler modelinizin diğer resimlerini ayrı bir başlık altında yayınlamak isterseniz size yardımcı olabilirim. Böyle güzel modellerin forum sayfaları arasında kaybolmaması gerekir.

Bol modelli günler dilerim.

ilginize teşekkür.Her nekadar istanbul da yaşasamda bir izmitli olarak ilginize teşekkür.Modelde çok resim de....
İlgilenen az..

İsminizi bilemediğim icn Ozbekler olarak hitap ediyorum
Bende Kocaeli Darıca'da ikamet ediyorum.

Dilerseniz Kadırga bölümüne yeni bir konu açınız.
Yapımına ait resimleri paylaşırsanız eminim tarihimizde onemli rol oynayan bu
modele ilgi elbette artacaktır.

Bu konuda yardımcı olmamı istediğiniz bir konu olursa lütfen haber veriniz.

bu diğer modellerimi 24 mayıs 2012 ye kadar cerrahpaşa tıp fakültesi tıp tarihi müzesindeki kişisel sergimde görebilirsiniz.adım tuğrul.
kadırganın yapımına ait 10-15 fotograf var.fakat bu modelde yardım almadan yapılamayacak bir çok detay var.benim çalışmam 9 ay sürdü.nakışcıdan,çeziyciye kadar gittim.yani anlayacağınız bu modeli hakkı ile yapmak isteyen hem paraya hem zaman kıymalı

Tuğrul Bey Serginizin duyurusunu yapabilmem için açık adres ve sergi hakkında kısa bir açıklayıcı bilgi verebilir misiniz ?

Modelinizi yayınlamak icin konu acacak mısınız ?

Ali Timucin Nickli Üyeden Alıntı

Tuğrul Bey Serginizin duyurusunu yapabilmem için açık adres ve sergi hakkında kısa bir açıklayıcı bilgi verebilir misiniz ?

Modelinizi yayınlamak icin konu acacak mısınız ?

Sergi haberi:
http://www.modelteknikleri.com/sergi...i-sergisi.html

Merhaba,

İlgilenenler için şebekler konusunda çeşitli kaynaklarda bulduğum bilgiler:

1. --------------------------------------------------------------------------------
Ekteki yazı Karl Heinz Marquardt'ın "Eighteenth-century Rigs and Rigging" isimli kitabından alıntıdır. Kısaca bire bir kaygısı taşımadan tercüme edersek :

Şebekin ortaya çıkışı ve kaynağı tam bilinemiyor. Kuzey Afrika Berberileri tarafından ticaretleri için uyguluğu sebebi kullanılıyor. Efsaneye göre Uluç Ali Reis'in şebeklerin gelişmesinde kişisel etkisi çok fazla. Onun sayesinde şebekler Kuzey Afrika korsanlarının en gözde gemisi oluyor.

1508 doğumlu Uluç Ali Reis Cezayir korsanlarının eline düştükten sonra (farklı kaynaklardan alınan bilgiye göre kendisi bir İtalyan ve dini eğitim alması için gönderildiği yolculukta esir düşüyor) 14 yıl köle olarak yaşıyor. İslamiyeti kabul edip hızlı bir şekilde yükselerek en korkulan korsan oluyor. İnebahtı savaşında donanmanın sol kanadında 93 gemiyi yönetiyor ve bu savaştaki yararlılıkları sonucunda Kaptan-ı Derya oluyor.

Uluç Ali Reis'in şebeklerin gelişimindeki rolü uydurma olsa bile İnebahtı savaşından kısa bir süre sonra (birkaç on yıl) Joseph Furttenbach yazılarında Türk "caramuzzal" ından bahsediyor. Bunun hızlı, kuvvetlendirilmiş ve daha yüksek bir tartan olduğunu ve Türk ve Berberiler tarafından Akdeniz'de taşıma ve Hiristiyanlara zarar verme amaçlı kullanıldığını yazıyor. ............ ......... ......... ....Tartan yapı olarak şebeke çok yakın olduğu için caramuzzal aynı geminin başka bir isimle anılması olsa gerek. Şebek ise daha çok bir 18.yüzyıl terimi

2.-------------------------------------------------------------------------------
Jozef Furttenbach(1591-1667) bir Alman mühendis ve mimar. Ceneviz donanmasında görev alıyor ve İtalya’da uzun süre yaşıyor. İtalya ile ilgili yazdığı birçok kitaptan biri olan "Architectura Navalis" isimli eserinde İtalyan gemilerini ve Ceneviz kadırgasını anlatıyor. Eser 1629 yılına ait. Bu eser bende yok ama içinde gemi tipi olarak "Caramuzala" teriminin geçtiğini öğrendim.

http://www.forumrarebooks.com/Furttenba ... t-von.html

http://www.amazon.com/Architectura-Nava ... 0915346621

Jozef Furttenbach'ın Architectura Navalis' inden bir Türk gemisi resmi :
http://commons.wikimedia.org/wiki/File: ... e_%5E_.jpg

3.--------------------------------------------------------------------------------
İdris Bostan “Kürekli ve yelkenli Osmanlı gemileri” kitabında “Karamürsel” gemisinden bahsediyor.

Osmanlı’ların ilk çektirisi olan Karamürsel gemisi, daha sonraları nakliyede kullanılan bir buçuk direkli, sivri üçgen yelkenli, yarım güverteli küçük teknelerden ibaretti. Bu ismi, Karamürsel Bey'in, kendi adını verdiği Karamürsel Limanı'nda yaptırdığı rivayet edilen ilk gemiden aldığı kabul edilmektedir. Değişik şekillerde büyük tipleri de yapılmış. Akdeniz devletleri donanmasında “caramusal” adıyla kullanılmıştır. Venedik donanmasında değişik şekillerde yapılmış olanları da vardır. Gövdeleri yuvarlak olduğu için kadırgalara nisbetle rüzgara karşı daha dayanıklıdır. Bilhassa yakın mesafeler arasında işleyen silah donanımı olmayan karamursellerin,XVI.yüzyılda büyük denizlere açılmasına müsaade edilmediği halde, zahire veya kereste nakli gibi bazı zaruri durumlarda Mısır'a gitmelerine ve Boğaz'dan çıkmalarına izin verilmiştir. 1567'de Mısır'a giden bir Karamürsel de yirmi beş kişi bulunmaktaydı.

Sayın İdris Bostan'ın kitabında gösterilen karamürsel resmi kendi yazdıklarının aksine kabasorta yelkenli. Ama gövdesi ve özellikle kıç tarafı ise şebeklerin gövde şekline çok benziyor.

İlginçtir, Sayın İdris Bostan'ın kitabında şebekler ile ilgili hiçbir bilgi verilmemiş.

--------------------------------------------------------------------------------

İyi günler

Hürriyet Gazetesinden alınma bir bilgi


CHEBEC-XEBEC-SUNBEKİ-SCHEBECKE-FELUKA-BARBARESQUE Adalarıyla da anılmakta bu yelkenli gemiler.


Yelkenle hareket eden tekneler,gemiler için bu şekilde bir tanım hiçte yanlış olmayacaktır.İki akışkan içinde, su ve hava içinde hareket eden bu araçlar aslinda yelkenlerini kuşun,uçakların kanadı gibi gövdelerini,dümenlerini ve salmalarını ise balıkların vücüt,yüzgeç ve kuyrukları gibi kulanmaktalar .Gerçek rüzgarla ilk hareket dışında,tekneler hareketleri ile oluşturdukları rölatif rüzgarla ilerlemekteler. Gövdelerinin suya yaptığı sürtünmeyi yenip daha hızlı hareket etmekteler. Akışkanlar mekaniği, dinamiği, hidrositatik kurallarının bilinmedıği dönemlerde, zamanın diğer teknelerden hızlı gidebilecek gemi gövde ve yelkenleri geliştirenler Akdenzde ilk Türk donanması oldu.
Sunbeki (Chebec veya Xebec); 15. yüzyıldan itibaren Tunus ve Cezayir koylarını üs olarak kullanan Türk denizcilerinin geliştirip, dünya denizcilik tarihine kazandırdıkları bir gemidir. Osmanli Denizcileri uzunca süreler Fransa sahillerinde yattıkları hatta Nice liman olarak kullanmaları ile de bu gemiler Fransız denizciler tarafından oldukça benimsenmiştir. İki uzun bir kısa 3 sereni bulunan ve 3 direkli olan latın yelkenli (armali) tekneler, zamanın en yüksek manevra kabiliyetine sahip, en hızlı, her rüzgarda gidebilen ve ilk en iyi orsa çekebilen bilen ( rüzgara en dik acıyla gidebilmek) yelkenli gemileriydi. 16 yüzyılın başlarında, Osmanlı İmparatorluğu bu geminin savaş kabiliyetini tespit edip, donanmasında yoğun bir şekilde kullanmaya başlamıştır.
Fransızlar 17.yüzyılda, Chebec'in gücünü anlayıp 5 adet büyük gemi inşa ettirerek deniz filolarına katmışlar ve bu gemilere “Barbaresque” (Barbaroslar) olarak da tanımlamışlardır. Fransızların yanı sıra İtalyan, İspanyol ve Venedik deniz kuvetleri bu gemileri yoğun bir şekilde kullanmışlar. 18 yüzyılın sonlarına kadar korsanlar ve donanmalar tarafından kulanılan bu gemilerin büyük olanları 24 -30 adet top taşımaktadırlar. Baş kıç bir, tiriandil teknelerini andıran bu gemiler ince ve uzun yapıları, uzun su hatı v şekilli gövdeleri en büyük özellikleridir. Kıç tarafta bulunan uzun güverteleri ise tanımlayıcı özellikleri olmaktadır. Önceleri 8-10 adet hafif topu bulunan bu tekneler, Berberi sahili toplulukları tarafından korsanlık faaliyetlerinde kullanıldılar. Küçük koylara yakın kıyılara sokulabilecek şekilde sığ su kesimine sahiptiler. Akdeniz Karavel ve Kalyonun birleştirilip uzun yıllar içinde geliştirilmesiyle oluşmuşlardır.
Osmanli Donanmasın da Garp Ocakları tarafından kullanılan Şebekler, Fransız ve İspanyollar tarafından pruva ve grandi direklerinin armaları latin yerine kabasorta olarak degiştirilerek hızlı yakın mesafe tüccar gemisi olarakta kullanıldılar. Bu gemilere de Polacca denirdi.
Türklerin Akdeniz'e kazandırdıkları, denizcilik tarihimizin iftiharı olan Sunbeki (chebec) tipi bu gemi, Olay Nautic tarafından dönemin özelliklerine uygun bir şekilde yeniden inşa edileceler.
Ortalama Boyutları
Omurga Uzunluğu: 32 metre
Tam Boy Uzunluğu:41 metre
Su Keseri: 2,50 meter ile 2,90 metre arası
Tekne Genişliği:8,70 metre
Su Kesimin de Genişlik:8,70 metre.

Forum Gerçek'ten bir alıntı

• Kadırga denizciliği. Antik çağların kürekli gemilerinden başlayarak, Akdeniz'de küreğin itici güç olarak kullanılması devam etti. Venedikliler, Akdeniz ve Atlantik'te ticaret hatlarının düzenliliğini rüzgârlara bağlı kalmadan sağlamak için, boyu 50 metreyi geçen 150 kürekçi tarafından yüzdürülen kadırgalar, ya da her kürek oturağında üç kürekçinin oturduğu ve birer kürek çektiği küçük kadırgalar yaptı. Bu zenzile biçimi kürek çekmeydi. Ama daha sonra bunun yerini scaloccio tipi kürek çekme aldı; bu yöntemde birçok kürekçi bir tek küreğe asılıyordu. Büyük yük kadırgalarının yanı sıra, Venedik, sotile ya da subtile denilen savaş kadırgalarını denize indirdi; onu diğer Akdeniz ülkeleri izledi. Barras de La Penne'in elyazmasına (1697) göre, Fransa kralının kadırgaları net uzunluğu 51 m ve genişliği 8 m idi. 12 metrelik 51 küreği vardı (kadırgaların iskele tarafındaki bir kürek mutfağa yer açmak için kaldırılmıştı); her biri 5 kişi tarafından çekilirdi. Kadırgalar, her birinde birer arteneli yelken bulunan iki direkli gemilerdi. Geminin baş bölümünde, omurga üzerinde toplanmış topların sırası şöyleydi: ortada 36'lık bir top (coursier), onun iki yanında 8'lik birer bâtarde ve 6'lık birer moyenne yer alırdı. Bu beş topun atabileceği toplam güllenin ağırlığı 25 kg'dı. Kadırgalar çoğu zaman rampa çarpışmalarına da giriyordu; ama gemi boyutlarının büyümesi bunu gitgide güçleştirdi. Çektiri tipi kadırgaların borda silah donanımı güçlendirilmeye çalışıldı. Bunların yan bölümlerine konan toplar İnebahtı deniz savaşı'nda önemli bir işlev gördü. Ancak çektiri kadırgalar, küreklerle hızlı biçimde yol alabilmek için çok ağır kalınca, kısa sürede bir yana bırakıldı. Fransa'da Krallık kadırga birliği 1748'de ortadan kaldırıldı. Brigantin, küçük kadırga, firkateyn, şebek (sonuncular özellikle korsanlar tarafından kullanıldı) gibi pek çok küçük gemide temel ya da yardımcı yüzdürme aracı olarak kürekten yararlanıldı.

Selim bey

Aramıza hoşgeldiniz bomba gibi geldiniz paylaşımcı ve değer katan yapınızdan hiç vazgeçmemenizi temenni ederim

Bol modelli araştırmalı paylaşmalı hayat diliyorum